Toggle Menu

Lees hier de Blogs van 2015

  • Limieten 2.0: Strengheid NOCNSF onnodig en onrechtvaardig


    Geschreven door: Rob Veer

Streng selectiebeleid NOCNSF benadeelt zowel de Olympische Spelen, als een aantal topsporters en hun bonden. Het komt vooral haarzelf ten goede.

Stel: Feyenoord eindigt dit jaar op een tweede plaats in de Eredivisie. Europees voetbal! Maar dan komt de KNVB en die zegt: wij blokkeren jullie deelname aan de voorronden van de Champions League. Want de groepsfase is voor jullie toch onbereikbaar. Ander voorbeeld: je bent een verspringer en voldoet aan de limiet voor deelname aan het NK-atletiek in Amsterdam. Maar dan komt je club en die zegt: we schrijven je niet in, want je haalt de finale toch niet.
Het zijn gelukkig fictieve situaties. Geen weldenkend mens zou begrip op kunnen brengen voor een dergelijke actie van de KNVB of die atletiekvereniging. Het NOCNSF lijkt daar heel anders tegenaan te kijken…

In de vorige column (‘That’s the Limit!’, heb ik mijn gedachten over de kwalificatie-eisen van NOCNSF voor de Olympische marathon van Londen 2012 uiteen gezet. Directe aanleiding was de afwijzing van Miranda Boonstra omdat ze 8 seconden verwijderd bleef van de limiet. Ik eindigde die column met een concreet voorstel voor de selectieprocedure voor de Olympische Marathon van Rio de Janeiro 2016. Meer dan 100 personen namen de moeite om op mijn ideeën te reageren, dank daarvoor! Via atletieksites als LosseVeter.nl en Hardloopnieuws.nl kwamen veel reacties binnen, evenals via e-mail, Facebook en Twitter. Mede naar aanleiding van die bijdragen en dankzij de gesprekken die ik met betrokkenen heb gevoerd heb ik mijn ideeën kunnen verdiepen en verder aanscherpen. Het is jammer dat er vanuit de Atletiekunie, noch vanuit het NOC*NSF, een reactie is gekomen. Mogelijk kunnen ze daar nog niet zo goed uit de voeten met de moderne social media. Daarom zal ik deze tweede bijdrage uitprinten en in een envelop met een good-old postzegel naar beider kantoren sturen, met een nadrukkelijk verzoek om er ditmaal op te reageren en zo een belangrijke inbreng in deze discussie te hebben. Alle reacties zullen weer worden meegenomen in de versie 3.0.

Nee, niet weer over de limieten!

In die eerste column heb ik uitgebreid toegelicht waarom ik de Nederlandse limieten voor deelname aan de Olympische Marathon te scherp vind. Ze zijn gebaseerd op verkeerde criteria die ook nog eens onjuist worden gehanteerd. Maar ik wil het niet nogmaals over de concrete NOCNSF limieten gaan hebben. Dus niet meer bakkeleien over of het 2h07 of 2h09 zou moeten zijn. Of de limieten vergelijken met die van onze buurlanden. Ik ga naar de basis van het probleem. Over de positie die het NOCNSF steeds nadrukkelijker inneemt tussen ‘De Sporter’ en ‘De Spelen’, en daarbij soms onnodig de rol van obstakel speelt.

Nu de Jaap Eden Trofeeën voor de beste sportman, sportvrouw en sportploeg van 2012 zijn uitgereikt, en de laatste terugblikken op de TV zijn langsgetrokken, kan de Olympische focus zich volledig richten op Rio 2016. Laat ‘focus’ nu ook precies het thema van het NOCNSF voor de komende vier jaar zijn. Veel nationale sportbonden, waaronder Atletiekunie, hebben inmiddels ervaren wat dit betekent: geen of minder geld voor het topsportbeleid. Want de focus is gericht op de potentiele medaillekandidaten en hun bond. Er dreigt daardoor een onoverbrugbaar gat te ontstaan tussen de absolute top en de laag daaronder. Dit is niet alleen onnodig, het is ook onrechtvaardig en bovendien dom. De vraag dringt zich op in hoeverre het NOCNSF zich nog inzet voor het belang van ‘de Sporter’ of ‘de Spelen’. Of wordt het steeds meer hun eigen feestje?

De Olympische Spelen is zonder twijfel het meest tot de verbeelding sprekende sporttoernooi. Om het deelnemersaantal te beperken en de kwaliteit van het evenement te garanderen is het aantal startplaatsen beperkt. Alleen de allerbeste sporters van de wereld zijn welkom.

Kader 1.
Het aantal beschikbare startplaatsen verschilt per onderdeel. Zo werden er in Londen 32 mannen toegelaten tot de tienkamp en stonden 119 vrouwen aan de start van de marathon. Bij de meeste onderdelen wordt in series en andersoortige voorrondes beslist wie er uiteindelijk, in de finale, om de medailles mogen strijden. Daarbij geldt een maximum aantal deelnemers per land (slechts 3 Kenianen in de Marathon) . Het IOC heeft wildcards voor landen waarvan geen enkele sporter aan de eisen heeft kunnen voldoen.

De organisator van de Spelen (het IOC) laat het opstellen van de kwalificatienormen voor de Spelen over aan de internationale sportfederaties. De IAAF buigt zich elke vier jaar over de toelatingseisen voor de atletiekonderdelen . Die maakt ze ruim een jaar voor de opening van de Spelen bekend.

Kader 2.
De Internationale Atletiekfederatie (IAAF) stelt ook voor Rio 2016 A- en B-limieten vast. Die zullen naar verwachting niet veel afwijken van die van Londen 2012. Bijvoorbeeld: voor de marathon mannen werd de A-limiet op 2h15 en de B-limiet op 2h18 gesteld. De IAAF bepaalt dat elk land maximaal drie sporters die aan de A-limiet hebben voldaan mag inschrijven. Zijn die er niet, dan mag maximaal 1 sporter die aan de B-limiet heeft voldaan naar Rio.

Verreweg de meeste landen nemen de toelatingseisen van de IAAF over. Zo niet Nederland. Het NOCNSF schuift de internationale toelatingseisen rücksichtslos van tafel en komt daarvoor in de plaats met andere, veelal strengere eisen. Zo heeft ze ‘in overleg met de atletiekunie’ de limiet voor deelname aan de Olympische marathon opgekrikt van 2h15 naar 2h10.

Eigenbelang

Voor het NOCNSF telt alleen 'uitzicht op een plek in de top-8’. Ze laat het opvulling van de series en de voorrondes over aan de andere landen. Een, mondiaal gezien, hautaine opstelling. Hoe zou dat zijn als Nederland de Olympische Spelen 2028 naar zich toe had kunnen trekken. En alle landen besluiten om alleen medaillekandidaten te sturen? Dat werkt natuurlijk niet zo. Bovendien: met die onsolidaire houding ontneemt ze alle Nederlandse sporters die wel aan de internationale limieten voldoen, maar geen reëel uitzicht hebben op een top-8 klassering, het recht op deelname aan de Spelen. En waar de IAAF bij de vaststelling van de toelatingseisen wel rekening houdt met het aantal beschikbare startplaatsen, gaat het NOCNSF daar geheel aan voorbij. Alles wat zich onder de wereld van de top-8 afspeelt, is voor haar niet interessant. Wat rechtvaardigt die starheid? Ik zie drie mogelijke verklaringen.

1. Ze handelt in het belang van de Spelen.

Sporters die aan de IAAF A-limiet voldoen, behoren tot de beste sporters van de wereld. Die wil het IOC graag op haar feestje hebben. Het NOCNSF blokkeert deelname van een aantal van deze sporters. Dit betekent een verarming van het Olympisch deelnemersveld. Dat is niet in het belang van de Spelen.

2. Ze handelt in het belang van de Sporter.

Eén van de doelen van het NOCNSF is: het bevorderen van (top)sport in Nederland. Hiervan is echter geen sprake als sporters, die voldaan hebben aan de internationale toelatingseisen, thuis moeten blijven. Daarmee ontmoedigt ze niet alleen die atleten, ze ontneemt daarmee ook nog eens de betreffende sportbond een broodnodig uithangbord. Doordat ze zelf niet onvoorwaardelijk voor deze sporters door het vuur gaat, draagt het NOCNSF bovendien bij aan een klimaat waarin deze topsporters niet als helden, maar als toeristen afgeschilderd worden. Als hobbyisten die ‘niets te zoeken hebben’ op de Spelen. Dat is niet in het belang van die sporter en bovendien nadelig voor de betreffende sport.

3. Ze handelt in het belang van zichzelf.

Het NOCNSF heeft in Nederland een monopolypositie als het gaat om de selectie van de Nederlandse sporters voor de Olympische Spelen, en de verdeling van de beschikking middelen om hen daarbij te ondersteunen. Ze kan zich daarom een verdeel- en heerspolitiek veroorloven om haar eigen ambitie (een plaats in de top-10 van het medailleklassement) te behalen. Alle beschikbare middelen zet ze in om dat doel, haar doel, te bereiken. Kort door de bocht: de sporter is van doel verworden tot middel. Top-8 sporters, die kan het NCNSF goed gebruiken. De Ranomi’s, Epke’s en Churandi’s betekenen ook goud voor het NOCNSF zelf. Zij verdienen de investering terug. Met een nummer 5 in een halve finale zal ze geen nieuwe sponsoren gaan werven. Het is echt niet zo dat zij misstaan op de Spelen. Ze hebben domweg te weinig commerciële waarde voor het NOCNSF. Zij moeten thuisblijven in het belang van het NOCNSF zelf.

Breed selecteren, smal ondersteunen

Terug naar het focus-beleid. Ik heb geen inzicht in alle overwegingen die het NOCNSF ertoe heeft gebracht om te kiezen voor een dergelijk strikt focus-beleid. Alle ballen op de top-8 sporters (medaillekandidaten). En misschien is het ook wel de beste keuze. Maar het gaat in mijn ogen niet om een of-of, maar een en-en situatie. Het één doen en het andere niet laten. De noodzakelijke eerste stap is het ontkoppelen van ‘selecteren’ en ‘ondersteunen’. Je kunt breed selecteren en smal ondersteunen. Het is onnodig en bovendien onrechtvaardig om sporters deelname te ontzeggen ten behoeven van een financieel focus-beleid. Als het om selecteren gaat, kan de zorg en aandacht van het NOCNSF zich probleemloos verbreden naar alle topsporters die aan de internationale A-limiet hebben voldaan. De financiële ondersteuning kan zich blijven beperken tot de top-8.

Moeten die andere sporters het dan maar zelf uitzoeken? Ja! Is dat erg? Nee! Er zullen niet veel sporters zijn die liever thuisblijven dan ‘op eigen kosten’ naar de Olympisch Spelen gaan. En natuurlijk gaan ze daar dan pieken. Atleten zijn geen tennissers, voor wie de Spelen een gezellige onderbreking van hun drukke wedstrijdprogramma is. Atletiek steekt anders in elkaar. Een moderne atleet is goed in staat om, eventueel met steun van de bond, zelf een redelijke financiële basis voor zijn of haar sportbeoefening te creëren. Bijvoorbeeld middels sponsoring of crowd-funding. Maar het zou het NOCNSF natuurlijk niet misstaan als ze ook op deze (kleine) groep topsporters beleid zou gaan maken en ze niet als betekenisloos af te serveren. Zo zou ze de mogelijkheden en beperkingen van een beurs- of leenstelsel kunnen onderzoeken. Of de lat van de eigen financiële doelen nog wat opkrikken. Dus zelf niet gaan voor zilver, maar voor goud en blijf zoeken naar die ene extra sponsor. De kernvraag is: gaat het NOCNSF ook voor deze categorie topsporters door het vuur, of houdt ze voor hen de rolluiken dicht?

Ik heb hierboven uitgebreid omschreven waarom het strenge selectiebeleid van het NOCNSF nadelig uitpakt voor zowel de Olympische Spelen (kwalitatief minder deelnemersveld) als voor een aantal Nederlandse topsporters (die ze het internationaal recht op deelname ontzegt) als hun bonden (die een potentieel uithangbord wordt afgenomen). En dat die strengheid vooral ten gunste van zichzelf is. Maar het NOCNSF is er niet voor zichzelf. Ze is er voor ‘de Spelen’ en vooral voor ‘de Sporter’. Daarom moet ze afzien van dat strenge selectiebeleid en zich weer bezig gaan houden met de zaken waaraan ze haar bestaansrecht ontleent. Ze moet zich weer voor 100% in gaan zetten voor de belangen van de Sporter en zich daarbij niet beperken tot medaillekandidaten.

Laat het IOC en het IAAF bepalen wie er recht heeft op deelname aan de Olympische Spelen. Zij bepalen wie er goed genoeg is, hoe groot de ploegen mogen zijn, wanneer het vol is. Het NOCNSF zou de belangenbehartiger voor al die sporters moeten zijn. Niet meer en niet minder. Vervolgens kan ze zelf bepalen op welke wijze ze die sporters zo goed mogelijk kan ondersteunen. Bijvoorbeeld met dat focus-beleid.

In het voorjaar van 2015 worden, naar verwachting, de kwalificatie-eisen van het IAAF voor Rio 2016 bekend. Er is dus nog ruim tijd voor bezinning over de manier waarop die gehanteerd gaan worden. Of het écht nodig is om die aan te scherpen. En zo ja, waarom en in wiens belang dat nodig is. Er is nog twee jaar tijd voor bezinning. Misschien kunnen het NOCNSF en de Atletiekunie ergens in die tijdspanne even bij de KNVB langs gaan. En vragen wat die voetbalbond er in hemelsnaam toe brengt om zelfs de nummer acht van de Eredivisie Europees voetbal te laten spelen.

Lees Meer...